رعایت بهداشت و ایمنی در محیط کار

امروزه در محیط های کاری نظیر کارخانه ها، کارگاه ها، بیمارستان ها، هتل ها، ادارات و غیره رعایت بهداشت و ایمنی در محیط کار از اهمیت ویژه ای برخوردار است. برای اینکه به عنوان یک کارفرما بدانیم چگونه باید هردو عامل یعنی هم ایمنی و هم بهداشت را در محیط کاری اجرا کنیم شما را به خواندن مقاله زیر که توسط مجموعه ایمن صنعت ترجمه شده است دعوت می کنیم.

بهداشت و ایمنی در محیط کار یا مهندسی بهداشت شامل موارد زیر می باشد:

* بهداشت محیط

*بهداشت تغذیه کارکنان 

*بهداشت حرفه ای داخل محیط های کاری 
مهندسی بهداشت همانند دیگر علوم برای ارائه خدمات خود به فراخور نیاز صنعت نیازمند بهره گیری از تخصص های مختلف از قبیل شیمی، آمار، اپیدمیولوژی، فیزیولوژی، سم شناسی، آناتومی، طب صنعتی، تغذیه، توانبخشی و … می باشد. به همین علت کارشناسان بهداشت در صنعت برای ارائه خدمات هرچه موثرتر می بایست از اطلاعات واحدهایی از قبیل بهره برداری، تعمیرات، فرآیند، طب صنعتی و … استفاده نمایند.

بنابراین می بایست پس از بررسی تمامی جوانب کار و قبل از شروع به کار اصلی خود هماهنگی های لازم با بخش های مورد نیاز را انجام و از برقراری این هماهنگی اطمینان حاصل نمایند.

فعالیت های مهم مهندسی بهداشت:

۱-۱ )فعالیت های بهداشت محیط کار

۱ -شناسایی، ارزیابی و کنترل آلودگی های هوا، آب و فاضلاب، پسماندها و نظافت محل کار
۲ -تأمین آب و موادغذایی سالم با کمک بهداشت تغذیه در محیط کار
۳ -سم پاشی، طعمه گذاری، مبارزه با حشرات و جوندگان و …

۱-۲ )فعالیت های بهداشت تغذیه کارکنان

۱ -شناسایی، ارزیابی و پیشگیری از آلودگی مواد غذایی بوسیله آب، خاک، هوا، گیاهان، حیوانات
۲ -اطمینان از سالمت مواد غذایی کارکنان
۳ -تنظیم برنامه تغذیه کارکنان با توجه به سالمت فرد و محیط های کاری آنها و…

۱-۳ )فعالیت های بهداشت حرفه ای

۱ -شناسایی، اندازه گیری، ارزیابی و کنترل ریسک های بهداشتی عوامل زیان آور محیط کار شامل:
* عوامل زیان آور فیزیکی
*عوامل زیان آور شیمیایی
*عوامل زیان آور بیولوژیکی
* عوامل زیان آور ارگونومیکی
*عوامل زیان آور مکانیکی
۲ -پیشگیری از وقوع بیماریهای ناشی از کار کارکنان و اطمینان از سالمت آنها
۳ -پیشگیری از وقوع حوادث، آسیب ها و حفاظت کارکنان و…
بدیهی است در تمامی بخش های مهندسی بهداشت با توجه به حیطه فعالیتها می بایست آموزش های مورد نیاز ارائه و از
کاربردی بودن مفاد آموزشهای ارائه شده اطمینان حاصل گردد.

طب کار (Occupational Medicine)

شاخه ای از طب پیشگیری (Preventive medicine) است که در زمینه خدمات سلامت شغلی فعالیت می نماید. طب کار یک رشته تخصصی پزشکی جدید، که نه تنها در ایران، بلکه در بسیاری از کشورهای جهان می باشد . در این رشته اقدامات بالینی و اجرای برنامه های پیشگیری با توجه به شرایط محیط کار انجام می شود و از این طریق به سلامت شاغلین می پردازد.

 رسالت و هدف اصلی طب کار

حفظ و ارتقای سطح سلامت جسمی، روحی و روانی افراد شاغل دربهترین شرایط می باشد. متخصصین طب کار و پزشکانی که در این زمینه فعالیت دارند، با شناختی که ازمحیط کار، فرآیندکاری، خطرات وعوامل زیان آور محیط کار، و نیز تاثیر این عوامل بر سلامت می گذارند، از طریق بررسی و ارزیابی محیط کار، معاینات دوره ای و غربالگری باعث تشخیص زودرس و درمان به موقع بیماری ها و آسیب های ناشی از کار می شوند. بنابراین از این طریق باعث کنترل بیماری ها وآسیب های شغلی شده و از بروز موارد مشابه، پیشگیری می کنند.

طب کار ، از نظر پوشش و گستردگی خدمات ، بررسی سلامت شغلی نیروی کار را در تمام واحدهای کاری اعم از اداری ، صنعتی معدن  کشاورزی ، خدمات و …برعهده دارد.

 وظایف متخصصین طب کار

-مدیریت خدمات طب کار

-معاینات سلامتی شاغلین و متقاضیان کار )معاینات بدو استخدام

-آموزش پزشکان، پرستاران، کارشناسان، مدیران سرپرستان واحدهای کاری

-تعیین میزان غرامت و درصد ازکارافتادگی ناشی از کار و بیماری های شغلی

-معاینات اختصاصی مانند معاینات بازگشت به کار و تعیین محدودیت شغلی
-انجام مطالعات همه گیرشناسی درمحیط کار

-درمان افراد مبتلا به بیماری های شغلی و غیرشغلی و موارداضطراری در محیط کار

-تعیین میزان شیوع و علل غیبت از کار و کنترل استرس های شغلی

-پیشگیری از بیماری های شغلی

رفاه کامل جسمی، روحی، اجتماعی را سازمان جهانی بهداشت سلامتی را اینگونه تعریف کرده است:
بیماری در اثر تماس با عوامل زیان آور و تغذیه نامناسب ایجاد می شود. عوامل زیان آور هر جایی  بیماری و نقص عضو ممکن است وجود داشته باشند و فرد در اثر تماس با آنها دچار بیماری گردد ولی اگر عامل زیان آور در محیط کار باشد فرد به بیماری ناشی از کار یا همان بیماری شغلی مبتلا می شود.

غالباً بیماری های ناشی از کار مزمن هستند و از زمان تماس و ابتلا یا بروز بیماری گاهی بیش از ۳ سال طول می کشد . بیماری های ناشی از کار رنج و زیان های هنگفتی را در دنیای کار به دنبال دارند با وجودی که میزان مرگ ناشی از بیماریهای شغلی و بیماری های وابسته به شغل ۶ برابر بیشتر از حوادث شغلی است ولی هنوز این بیماریها ناشناخته و پنهان هستند.

علاوه بر این ماهیت بیماری های ناشی از کار به سرعت در حال تغییر است. تکنولوژی جدید و تحولات اجتماعی، همراه با تغییر شرایط اقتصادی جهانی بر وخامت مخاطرات بهداشتی موجود افزوده و انواع جدیدی از این مخاطرات را پدیدار نموده است.